معبد آناهيتا
( شهر : كنگاور )

در کنگاور، بر بلندی‌ یک‌ صفه‌ سنگی‌، بقایای‌ بنای‌ عظیمی‌ هنوز خود نمایی‌ می‌کند. نام‌این‌ بنای‌ پیش‌ از اسلام‌ از «آناهیتا» ایزد و فرشته‌ نگاهبان‌ آب‌ - فراوانی‌ و برکت‌ - برگرفته‌ شده‌ است‌. قدمت‌ بنا رابرخی‌ به‌ دوران‌ اشکانیان‌ می‌رسانند. بر روی‌ بقایای‌ بنای‌ پارتی‌، آثاری‌ از این‌ دوره‌ و نیز آثاری‌ از بناهای‌دوره‌های‌ اولیه‌ اسلامی‌ دیده‌ می‌شود. طبق‌ کاوش‌های‌ علمی‌ معماری‌ معبد آناهیتا از هنر هخامنشی‌ مایه‌گرفته‌است‌.
بنای‌ اصلی‌ معبد آناهیتا چهار ضلعی‌ است‌ و طول‌ دیوارهای‌ آن‌ 230 متر است‌. قطر این‌ دیوارها در بیشترنقاط‌ به‌ 18 متر می‌رسد که‌ عظمت‌ باستانی‌ آن‌ را به‌ خوبی‌ نشان‌ می‌دهد. پلکان‌ اصلی‌ بنا دو طرفه‌ و چسبیده‌ به‌دیوار است‌. اختلاف‌ سطح‌ پست‌ترین‌ تا بلندترین‌ نقطه‌ بنای‌ ناهید 30 متر و به‌ صورت‌ پله‌ پله‌ و شبیه‌ بناهای‌هخامنشی‌ است‌. در پای‌ دیوار شرقی‌ بنا، یک‌ گورستان‌ صخره‌ای‌ مربوط‌ به‌ دوران‌ پارتی‌ کشف‌ شده‌ است‌. اموات‌این‌ قبور رو به‌ بنای‌ آناهیتا دفن‌ شده‌اند.